Sizin çocuğunuz da babasına çok mu düşkün?

Bu nesneler bebeğin kendini güvende hissetmesini sağladığını kaydeden Psikolog Duygu Doğmuş, �Zamanı geldiğinde ve bebeğiniz hazır olduğunda bu nesneyi yavaş yavaş bırakacaktır� diyor. Psikolog Doğmuş�a bebeklerin bu geçiş dönemlerinde, babaların rolünü soruyoruz.

Bebekler birden fazla kişiye bağlanamaz mı?

Bazı bebeklerin bağlanma süreci içinde, genellikle ikinci bir kişiye yer yoktur. Bağlandığı kişinin kucağından başka birinin kucağına geçmek, huzursuzluk hissi yaratabilir. Sıklıkla görülen bir diğer durum; 1 yaşına kadar bebeklerin annelerinin kucağından babalarının kucağına geçtiğinde, ağlama tepkisi göstermesidir. Bu durumda babalar kaygılanmakta, duygusal açıdan kendilerini sürecin dışında hissedebilmektedirler. Bebeğin anneden ayrılma anksiyetesi, bu şekilde gözlemlenebilir. Çok aşırı olmamak kaydı ile bu süreç, normal bir tepkidir diyebiliriz. Tabii ki her çocuk bu tepkiyi vermez.

Peki, 1 yaşından sonra babaya bağlılık nasıl gelişir?

1 yaşından itibaren bazı bebekler, babalarına birden düşkünlük göstermeye başlayabilir. Günümüzde, bebeklikte bağlanma sürecinin öneminin daha da fark edilmiş olması, babaların da bu sürece daha dikkatli yaklaşmalarına ve sürece daha çok dahil olmalarına sebep olmuştur. Böylelikle babalar, bağlanma sürecinin içinde daha aktif bir rol oynamaya başlamışlardır. Eğer baba, bebek ile anneden daha fazla ilgileniyorsa bebeğin babaya düşkün olması zaten beklenen bir durumdur. Ancak bebeğin tüm bakımını anne yapmasına, her şeyi ile titizlik ile ilgilenmesine, sevgi ve ilgisini doğru şekilde bebeğe verebilmesine rağmen bebekler birden bire babalarına karşı aşırı düşkünlük göstermeye başlayabilir.

Bu durum anneyi nasıl etkiler?

Bebekle 7-24 ilgilenen anne, duygusal olarak durumdan negatif etkilenebilir. Bütün gün bebeğini besleyip, temizleyip, oynayıp onu seven, aynı zamanda da ev işleri yapan anne, baba işten eve geldiğinde, ağlayarak babaya gitmek isteyen ve annenin onu kucağına almasını istememesiyle karşılaşınca, hayal kırıklığına uğrayabilir. Baba evde yokken herhangi bir sorun yoktur. Bebek ile annenin ilişkisi gayet iyidir. Ancak baba eve gelince her şey değişmeye başlar. Anneler ve babalar bu durumu anlamlandırmakta zorlanabilir ve bebeğin artık babayı tercih ettiğini düşünebilir. Ancak bu durum, hissedildiği gibi bir tercih etme durumu değildir.

Anneler bu durumda endişelenmeli midir?

Hayır. Bu durum gelişim sürecinin bir parçasıdır. Tıpkı geçiş nesnelerinde olduğu gibi, annenin verdiği sevgi veya ilginin azlığı ile alakası yoktur. Bazı anneler bu durumdan, duygusal açıdan aşırı etkilenebilir. Kendilerinin sevilmediğini düşünüp, yetersiz ebeveyn oldukları için bebeğin babayı tercih ettiğini düşünmeye başlayabilir. Gelişim süreçlerinin getirdiği etkiler ile bazen bebekler annelerine, bazen de babalarına karşı daha yakın ilişki kurma davranışı gösterebilir. Annelerin, bu durumun doğal bir süreç olduğunu bilmeleri gerekir. Bir süre sonra bu durum, tekrar anneye dönecektir. Bebeklerin babalarını tercih etmelerinin bir nedeni de, babaya duyulan özlem olabilir. Bütün gün anne ile beraber olan bebek, babasını kısıtlı sürede gördüğü için bu süreyi hep onunla geçirmek isteyebilir. Annelerin bu durumu bir avantaj olarak görmeleri gerekmektedir.

Annenin nasıl davranması gerekir?

Bebeğin bu süreçte, baba ile olan ilişki ihtiyacını en iyi şekilde sağlamasına imkan vermek gerekir. Bebeğin o dönemde tercih ettiği ebeveyni olan babanın, anneyi de keyifli anlarda ilişkinin içine sokması, durumu daha dengeli hale getirir. Reddedildiğini hisseden ebeveyn, bu durumdan dolayı yaşadığı negatif duyguları bebeğe hissettirmemeye dikkat etmelidir. Olumsuz tepkiler, bebeğin babaya daha çok yönelmesine sebep olabilir. Annenin bu durumda, pozitif duygu durumunu sabit tutması gerekir.

Peki, babaya aşırı düşkünlüğün altında başka nedenler olabilir mi?

Doğal süreçler dışında, babaya aşırı düşkünlük durumu sürecin içerisinde bazı negatif koşullara veya ani değişimlerin yarattığı etkilere de bağlı olabilir. Örneğin; bebeğin bakıcıya bırakılma süreci, annenin işe başlama süreci, babanın bebeğin bakımını daha fazla üstlenmesi gibi durumlar da bu tür değişimlere sebep olabilir. Ayrılma anksiyetesi yaşayan bebek, giden anneye olan kızgınlığını, diğer ebeveyne bağlanarak gösterebilir. Gün içerisindeki tesadüfi düzen değişiklikleri de, bebeğin bağlandığı ebeveyni değiştirmesine sebep olabilir. Örneğin; bebeğin bakıcıya annesi tarafından verilmesi ve babası tarafından alınması, bebeğin anneden ayrılırken kaygı yaşamasına sebep olabilir. Daha sonra babanın gelişi ile babayı güven duygusu ile eşleştirebilir. Bu gibi durumlarda bebekler, kendisini terk eden anneye karşı tepki verebilmektedir. Bu aslında, bebeğin duyduğu sevgi ve ilgi ihtiyacından kaynaklı bir tepkidir.