Ergenlik İle Başetme Yolları

Korkuların kalıcılık göstermesi veya çocuğun korktuğu şeyle ilgili aşırı takıntılı olması ve bunun normal aktivitelerini engellemesi, çocuğun sakinleştirilememesi veya korkusunu aklından çıkaramaması ya da mantıksız bir korkunun olması durumunda korkular normal dışı olarak değerlendirilir.

Korkunun mantıksız olması çocuğun yaşı ve gelişim düzeyine bağlıdır. Örneğin iki yaşındaki bir çocuğun tuvalete oturmaktan korkması normaldir ancak sekiz yaşında bir çocuğun böyle bir korkusunun olması mantık dışıdır.

Ergen çocukların da örneğin kapkaççılar, yeni ortamlar (liseye, üniversiteye başlamak, vb), savaş, boşanma ve cinsel ilişkiler gibi konularda basit korkuları olması normaldir.

Ayrıca örneğin denize düşmek ya da bir köpek tarafından ısırılmak gibi tetikleyici bir olay sonrasında da korkular gelişebilir. Stres dönemlerinde (örneğin taşınma, boşanma, aileye yeni bir bebeğin katılması gibi) korkular artabilir.

Bazı çocuklar diğerlerine kıyasla çeşitli nesnelere karşı daha fazla korkulu olabilirler ve bu çoğunlukla çocuğun mizacından kaynaklanır.

Ayrıca aşırı kaygılı ya da korkulu, olaylar karşısında aşırı tepki veren anne-babaların çocukları da benzer durumlarda benzer tepkileri gösterme eğiliminde olurlar.

Çocukların korkuları ile baş etmeniz için bazı ipuçları:

• Çocuğunuzun duygularına ve korkularına saygı gösterin. “Sen bebek misin, koca adam/kız bundan korkar mı” gibi sözlerle onu hafife almanız ya da korktuğu şeylerin üzerine gitmeniz veya görmezden gelmeniz yararlı olmaz.

• Neyden korktuğunu sorun ve sonra bunun üzerinde konuşun. Özellikle tetikleyici bir olayın mevcut olması durumunda bu yararlı olur.

• Aşırı korumacı olmayın ve korktuğu her şeyden kaçınmasına izin vermeyin ancak çocuğunuzu korktuğu birşeyi denemesi için de zorlamayın.

• Fazladan ilgi göstermeniz çocuğunuzun tepkilerini pekiştirebileceğinden aşırı tepki vermemeye özen gösterin.

• Çocuğunuz korkusunun üstesinden gelmeyi öğrenirken onu destekleyin. Örneğin çocuğunuz yeni bir okula başlamaktan korkuyorsa, “yeni okula başlamanın seni korkuttuğunu biliyorum ve sanırım arkadaş edinemeyeceğini düşünüyorsun ama bence başladıktan sonra kendini daha iyi hissedeceksin” gibi sözlerle duygularını anladığınızı göstermeye çalışabilirsiniz. Daha önceleri her zaman arkadaşlar edindiğini hatırlatın ve okula başladığında çocuğunuzu yüreklendirin. Ayrıca yeni insanlarla nasıl tanışacağı konusunda rol modeli olmanız ya da rol yaparak canlandırma alıştırmaları yapmanız da yararlı olabilir.

• Geçmişte korktuğu ve artık bu korkusunun geçtiği şeyleri veya zamanları hatırlatın.

• Çocuğunuzun korkuları ile yüzleşmesine yardımcı olurken güven verin ve rahatlatın. Korktuğu her şeyden kaçınmasının ve uzak durmasının doğru bir şey olduğunu öğretmeniz uzun vadede yarar sağlamayacaktır.

Ne zaman yardım almak gerekir?
Korkular bir fobiye dönüşüyorsa, çocuğunuz tekrar tekrar güvence vermenize cevap vermiyor veya korkusunu aklından çıkaramıyorsa ve özellikle de bu korkular gelişimini ya da günlük yaşamını engellemeye başladıysa bir çocuk ve ergen psikiyatrından profesyonel yardım almanız gereklidir.

kaynak: www.aile.org.tr