Bebeğin Sağlıklı Uyuması

Özellikle gece uyanmaları şeklinde görülen uyku rahatsızlıkları anne babaları bitkin düşürebilir. Aşağıda ne beklemeniz gerektiğini ve sık rastlanan sorunlarla başa çıkma çıkma yollarını bulacaksınız.
Bebeğiniz kısa sürelerle bozulmasına rağmen günde 16 saate kadar uyuyabilir. Ancak kısa süre sonra daha kısa süre uyanık kalmaya ve uyumaya başlar. İlk haftalarda kolik rahatsızlıkları, reflü ya da diğer rahatsızlıklar uyku sorunlarına yol açabilir. Endişeleriniz varsa doktorunuza danışın.
Bebeğiniz 3 aylık olduğunda:
■ Toplam 13 saat uyumalı.
■ Genelde geceleri uyumalı.
■ Geceleri 5-6 saat kadar uyanmadan uyumalı.
■ Gecede bir ya da iki kereden fazla uyanmamalıdır. 
Bebeğiniz 3. ayına yaklaştığında daha uzun süre uyumasını sağlayan düzenli alışkanlıklar geliştirmelisiniz. Çocukların bütün gece uyudukları ya da geceleri rahat oldukları yaş dönemi farklılık gösterir. Bazı bebekler 3-4 aylıkken bütün gece uyurlarken diğerleri de bunu 5-6. aylarda yapmaya başlarlar.
4 ya da 6 aylık olduğunda bebeğiniz beklendiğinden daha az uyuyorsa ya sizin beklentileriniz çok fazladır ya da bebeğiniz gerçekten de az uykuya ihtiyaç duyuyordun Gecede dört defa kalkıp bebeğinizle ilgileniyorsanız size bebeğiniz hiç uyumuyormuş gibi gelebilir (toplam uyku saati normal olsa da); ama aslında yeteri kadar uyumayan sizsinizdir.
Ya da bebeğinizin uykuya dalması, uyuması ya da yeniden uyumasını engelleyen bir durum vardır. Bu sorunlar genelde ikinci 6 aylık dönemde uyku düzensizliğinden kaynaklanmaktadır.
Bebekler için en ideal uyku ortamı nispeten karanlık, sessiz ve rahatsız etmeyecek kadar serin olmalıdır. Bebeğiniz 3 aylık olduğunda uykusu düzenli olmalıdır.
Rahatlatıcı, aceleci olmayan yatma zamanı alışkanlıkları da yararlıdır. Ancak düzgün ve önceden bilinen uyku düzenine sahip bebeklerde bu süreç daha kısa (5-10 dakika) tutulmalıdır.
Son bir besleme, sessizce oyun oynama, şarkı söyleme ve sarılma uygun yatma zamanı aktivitelerinden sayılabilir. Çocuk büyüdükçe masal anlatmak da işe yarayabilir. Özel battaniye ile pofuduk hayvan oyuncaklar da faydalı olabilir (ama boğulmalara yol açabileceğinden bunları bebeğiniz 1 yaşına gelmeden kullanmayın).
Bebeğiniz uyanıkken yatırılmalı ve gece boyunca aynı beşikte ya da yatakta uyumalıdır. Uyuma saati her zaman aynı olmalıdır ve bebeğinizin uyuyabileceği saate ayarlanmalıdır. Bebeğinizin uykuya dalması genelde bir saat alıyorsa yatırılma zamanı 1 saat ileriye alınmalıdır.
İlk aylarda uyku daha hafiftir ve daha kolay bölünebilir ve belirli zamanlarda uyuyabilirler. Dolayısıyla bebeğiniz geceleri normalde uyuyabileceğinden daha uzun süre yatakta kalıyorsa ya da uykusu gelmemişse (çok erken yatırıldığından, çok geç kalktığından ya da çok fazla şekerleme yaptığından) çocuğunuz uykusuzluk çekebilir. Uyku düzenini düzelttiğinizde herşey daha güzel olacaktır.
Hastalık, gereksiz besleme ve tedirginlik de uykuyu bölebilir. Hasta olduğu için uyanık kalan bebek genelde mutsuzdur; sizin yardımlarınız çok fazla işe yaramayabilir.
Normal gelişim gösteren normal zamanında doğan çocukların büyük çoğunluğu 4-5 aydan sonra geceleri sürekli beslenmeye gerek duymazlar. Bebeğinizi beslemeye devam ediyorsanız, bebeğiniz sizden her seferinde bunu istemeyi öğrenir. Bu beslenmeleri aşama aşama azaltmak ve tamamen kesmek geceleri uyku bölünmelerini ortadan kaldırır. Ayrılma endişesi (eğer varsa) genelde ilk yılın sonlarına kadar sorun teşkil etmez. Tavsiye almak için doktorunuza başvurun.

Bebeğinize Uyku Becerilerini Öğretme:
Dr. Ferber'in Tavsiyeleri

Bebeğiniz sağlıklı ise, gelişmesi normalse ve en az 5 aylıksa beslenme, sallanma ya da diğer müdahalelere gerek kalmadan gece boyunca en az 9 saat uyuyor olmalıdır.
Sık sık bebeğinizi sallamaya, beslemeye ya da sakinleştirmeye giderseniz bebeğinizin ihtiyaçlarını gidermekten çok beklentilerini yerine getiriyorsunuz demektir. Sizin müdahalelerinize rağmen bebeğiniz uzun süre uyanık kalıyorsa beşiğinde olması gerekenden uzun tutuyor olabilirsiniz. Örneğin çocuğunuzun sadece 9 saat uykuya ihtiyacı varken siz onu 11 saat beşiğinde tutuyor olabilrisiniz.
Normal uyku döngülerinin bir parçası olarak (yetişkinler de uyurken arada uyanırlar) bebekler her 1-2 saatte bir gece boyunca sürekli uyanırlar. Uyku zamanında bebeği sallamak, pışpışlamak ve beslemek her uyandığında bunların yapılacağı anlamına gelmez; ama bebeğiniz bunları bekliyorsa bebeğinize bunları istemeden uyuması gerektiğini öğretmelisiniz.
Bebeğiniz uyurken neler olacağını kendinize sorun (ve uyandığında neler olacağını); işte bu koşullar altında yatma vakti geldiğinde bebeğinizin uyumayı öğrenmesi ve gece de uyuması gerekir.
Öğrenme süreci genellikle 2-3 gün sürer. Çoklu gece beslenmelerinden daha yavaş vazgeçmek gerekir (örneğin 1 haftada gece beslenmeleri arasındaki zamanı 30 dakika artırarak).
Çocuğunuzla ilgilenmeden uyumasını öğretmeye çalışacağınızdan çok fazla ağlamasına hazırlıklı olun. Herşeyi çabucak değiştirmeye çalışmaya gerek yoktur. Burada sözü edilen program, bebeğinizi, arası giderek uzayan sürelerde kontrol ederek çocuğunuza bu süreçte yardımcı olmanız için verilmiştir. Her gece bebeğinizi yatağa uyanıkken yatırın. İlk başta kısa bir süre ağlayacaktır. Sonra çok fazla fiziksel temasta bulunmadan sallayarak, okşayarak ya da emzik vererek bebeğinizi bir, iki dakika kadar sakinleştirmeye çalışın. Araları giderek artan zamanlarda beslemeye devam edin (bebeğinizi besleme programın ilk haftasının sonunda kesilmelidir).
Bebeğinizle aranızdaki temas rahatlatıcı konuşmalar ile bebeğinizin pozisyonunu değiştirmeyle sınırlı tutulmalıdır. Çocuğunuz daha hızlı uykuya dalmaya ve size gerek duymamaya başlayana kadar her gece çocuğunuzun yanına gitmeleriniz seyrelme-lidir. Aradaki süre giderek arttığı taktirde bebeğinizin yanına gittiğiniz anları kendi içgüdülerinize bağlı olarak da ayarlayabilirsiniz.
1. Gün: Bebeğinizi sakinleştirmek için 5 dakika, sonra 10 dakika, sonra da 15 dakika bekleyin. (5 dakika size çok uzun gelirse 3 ya da 1 dakika ile başlayın ve zaman aralığını giderek artırın).
2. Gün: Önce 10, sonra 15, sonra da 20 dakika bekleyin.
3. Gün: Önce 15, sonra 20, sonra da 25 dakika bekleyin.
4. Gün: Gerekliyse önce 20, sonra 25, sonra da 30 dakika bekleyin.
5. Gün: Gerekliyse önce 25, sonra 30, sonra da 35 dakika bekleyin.
6. Gün: Gerekliyse önce 30, sonra 35, sonra da 40 dakika bekleyin.
7. Gün: Gerekliyse önce 35, sonra 40, sonra da 45 dakika bekleyin.
Sorun gerçekten bebeğin uykuyu annesiyle ilişkilen-dirmesinden kaynaklanıyorsa çocuğunuz 3. günün sonunda düzgün uyumaya başlayacak, 1. haftanın sonunda da tamamen düzelecektir. Ama sorun halen devam ediyorsa sizin farkında olmadığınız başka bir sorun olabilir. Çocuk doktorunuza danışın.
Daha detaylı bilgi için kitabıma bakabilirsiniz: Çocuğunuzun Uyku Sorunlarını Çözün. New York, NY: Simon & Schuster, 1986.
RICHARD A. FERBER, DOKTOR
ÇOCUK HASTANESİ HARVARD TIP OKULU

KABUSLAR VE GECE KORKULARI 
Kabuslar, özellikle ayrılma endişesi, stres ya da hastalık dönemlerinde daha büyük bebeklerin gördüğü korkutucu rüyalardır.Çocuk uykusundan uyanır (genelde gecenin ikinci yarısında), ağlar, çok hassastır ve rahatlatıldığında hemen sakinleşir. Çocuğunuzla ilgilenin ve onu rahatlatın. Çocuğunuz hemen uyumaya devam eder. Arada sırada görülen kabuslar bütün çocuklarda görülür.
Küçük çocukların gece korkuları da kabuslara benzer; ama daha büyük çocuklann yaşadığı gece teröründen daha az şiddetlidir. Gece korkuları derin, uyku görülmeyen uykudan kısmi uyanmalardır (genelde uykuya daldıktan 1-4 saat arasında görülür). Gece korkuları sırasında çocuğunuz üzgün ve afallamış görünebilir ve kolay kolay sakinleştirilemez. Hatta sizi itip kendinden uzaklaştırabilir.
Bu sırada bebekler afallayabilir; ama aslında korkunç bir şeyle karşı karşıya değildirler. Çocuk tamameb uyandığında gece korkuları da sona erer.
Çocuğunuz bu yaşadıklarını hatırlamaz. Gece korkuları gelir geçer; çocuğunuzu sakinleştirin ve uyutun.
Çocuğun uykusuna müdahele etmek (kucağınıza almak ya da uyandırmak gibi) sadece işi daha da uzatır.

Bebekler için Güvenli Uyku
■ Çocuğunuzun uyku sırasında güvenliğini sağlamak için aşağıdaki noktalara dikkat edin:
■ Ani bebek ölümü sendromu riskini azaltmak için bebeğinizi sırt üstü ya da yan yatırın.
■ Beşiğin çıtalarının aralarının 6cm'den fazla olmamasına dikkat edin.
■ Yatak ile beşiğin yanlarının arasına iki parmağınızı sokabiliyorsanız daha geniş bir yatak alın (ya da daha küçük bir beşik).
■ Bebeğinizi hiç bir zaman su yatağına, armut yastıklara ya da yastıklara yatırmayın; her zaman sert yataklar seçin.

Makalenin Kaynağı: Aile Sağlığı Ansiklopedisi